ΘΕΜΑ: Διάλεξη κ. Ümit Fırat Açıkgöz, επίκ. καθηγητή στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού / 21/10/25 20:30 @ αίθουσα διαλέξεων ΙΜΣ/ΙΤΕ | Lecture of Dr Ümit Fırat Açıkgöz, assistant professor at the American University of Beirut / 21/10/25 20:30 @ lecture
ΑΠΟΣΤΟΛΕΑΣ: Γραμματεία Τμ. Ιστορίας & Αρχαιολογίας, Παν. Kρήτης - Secr. Dpt of History & Archaeology - Univ. of Crete <history-archaeology@xxxxxxxxx>
[English text follows]
Το Διιδρυματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών «Οθωμανική Ιστορία», που διοργανώνεται από το Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης σε σύμπραξη με το Ινστιτούτο Μεσογειακών Σπουδών του Ιδρύματος Τεχνολογίας και Έρευνας, οργανώνει διάλεξη του κ. Ümit Fırat Açıkgöz, επίκουρου καθηγητή στο Αμερικανικό Πανεπιστήμιο της Βηρυτού, με τίτλο «Contested Heritages: Byzantine and Ottoman Monuments in Early Republican Istanbul (1923-1949)». Η διάλεξη θα πραγματοποιηθεί την Τρίτη 21 Οκτωβρίου 2025, στις 8.30 μ.μ., στην αίθουσα διαλέξεων του Ινστιτούτου Μεσογειακών Σπουδών/ΙΤΕ, Νικηφόρου Φωκά 130, στην παλιά πόλη του Ρεθύμνου.
Αφίσα διάλεξης
Περίληψη
Η Κωνσταντινούπολη των πρώτων χρόνων της Δημοκρατίας της Τουρκίας ήταν μια ερειπωμένη πόλη. Πυρκαγιές που είχαν ξεσπάσει κατά τα τελευταία χρόνια της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχαν καταστρέψει μεγάλες αστικές περιοχές. Αμέτρητα προβλήματα υποδομών βασάνιζαν τους κατοίκους της πόλης. Και, για πρώτη φορά από τον 4ο αιώνα μ.Χ., η Κωνσταντινούπολη δεν ήταν πλέον αυτοκρατορική πρωτεύουσα, ενώ η οικονομία της ήταν μια σκιά εκείνου που ήταν πριν από τον Α΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Η αίσθηση παρακμής που διακατείχε την πόλη ερχόταν σε έντονη αντίθεση με τα πανταχού παρόντα ιστορικά μνημεία της, τα οποία ήταν ερειπωμένα ή χρειάζονταν επειγόντως αναστήλωση, αλλά εξακολουθούσαν να μαρτυρούν τις περασμένες εποχές ευημερίας της Κωνσταντινούπολης. Κατά τις πρώτες δεκαετίες της αβασίλευτης δημοκρατίας, οι συζητήσεις, οι διαπραγματεύσεις και οι αντιπαραθέσεις για το μέλλον των μνημείων της Κωνσταντινούπολης αποτελούσαν βασικό θέμα του τοπικού τύπου. Θα έπρεπε τα βυζαντινά μνημεία να θεωρηθούν μέρος της εθνικής κληρονομιάς; Ποια μνημεία της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, από άποψη περιόδου, τυπολογίας και χορηγού, θα έπρεπε να διατηρηθούν; Δεδομένου ότι ήταν αναπόφευκτη η κατεδάφιση πολλών μνημείων για τη διεύρυνση των δημόσιων πλατειών και τη δημιουργία λεωφόρων, ποια μνημεία θα μπορούσαν να θυσιαστούν και ποια όχι; Σε μια εθνικιστική Δημοκρατία της Τουρκίας, ποια ήταν η θέση της ανάμνησης της ελληνικής, της αρμενικής και της εβραϊκής παρουσίας στην οποία οφειλόταν το όνομα εκατοντάδων δρόμων; Στη διάλεξή μου, θα αναλύσω τις συζητήσεις, τις διαπραγματεύσεις και τις πρακτικές που προκάλεσαν όλα αυτά τα ερωτήματα στην Κωνσταντινούπολη των πρώτων δεκαετιών της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Δείχνω ότι αυτές οι συζητήσεις περιλάμβαναν πολλαπλές και συχνά αντικρουόμενες αντιλήψεις για την κληρονομιά, την ταυτότητα και την ιστορία, κάτι που θέτει υπό αμφισβήτηση την τρέχουσα ακαδημαϊκή άποψη που τείνει να εξισώνει την πρώιμη ιστορία της Δημοκρατίας της Τουρκίας με τη σιδηρά πυγμή του τεχνογραφειοκρατικού μηχανισμού της Άγκυρας που επέβαλε τον εκ των άνω εκσυγχρονισμό χωρίς να αφήνει κανένα περιθώριο για συζήτηση και διαπραγμάτευση.
____________________________________________________________________________________________
The M.A. Programme in Ottoman History, that the Department of History and Archaeology of the University of Crete organises in collaboration with the Institute for Mediterranean Studies of the Foundation for Research and Technology-Hellas, invites you to the public lecture of Dr Ümit Fırat Açıkgöz, assistant professor at the American University of Beirut, entitled “Contested Heritages: Byzantine and Ottoman Monuments in Early Republican Istanbul (1923-1949)”. The lecture will take place on Tuesday 21 October 2025, at 8.30 p.m., at the lecture hall of the Institute for Mediterranean Studies/FORTH, 130 Nikiforou Foka Street, in the old town of Rethymno.
Poster of the lecture
Abstract
Early republican Istanbul was a dilapidated city. A series of fires during the final years of the Ottoman Empire had decimated large urban swathes; myriad infrastructural challenges haunted the city’s residents; and, no longer the capital of a major polity for the first time since the fourth century, Istanbul’s urban economy was a shadow of its pre-WWI state. The sense of decline that permeated the city stood in stark contrast with its ubiquitous historical monuments, themselves in ruins or in dire need of restoration but still testified to Istanbul’s bygone ages of prosperity. Throughout the early republic, debates, negotiations, and controversies over the fate of Istanbul’s monuments were a staple of the local print media. Should Byzantine monuments be embraced as part of national heritage? Which monuments of the Ottoman Empire in terms of period, typology, and patron were to be preserved? Given that it was inevitable to demolish many monuments for the sake of enlarging public squares and opening boulevards, which monuments could be sacrificed and which ones could not? In an ethno-nationalist Turkish Republic, what was the relevance of Greek, Armenian, and Jewish memories that dotted hundreds of street names? In this lecture, I discuss the debates, negotiations, and practices sparked by all these questions in early republican Istanbul. I show that these debates embodied multiple and often conflicting imaginations of heritage, identity, and history, which casts doubt upon the present scholarship that tends to equate early republican Turkish history with the iron-fisted, top-down modernization of the Ankara-based techno-bureaucratic apparatus, which left no room for debate and negotiation.
--
Σταυρούλα Κρητικάκη, Γραμματέας
Τμήμα Ιστορίας & Αρχαιολογίας
Φιλοσοφική Σχολή - Πανεπιστήμιο Κρήτης
ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥΠΟΛΗ ΡΕΘΥΜΝΟΥ
Τ.Κ.74100 ΡΕΘΥΜΝΟ
website: http://www.history-archaeology.uoc.gr
email: history-archaeology@xxxxxxxxx
Stavroula Kritikaki, Secretary
Dpt of History & Archaeology
Faculty of Letters - University of Crete
GR-74100 RETHYMNO CRETE
University Campus of Rethymno
Postal Code: Gr-74100 Rethymno, Crete, Hellas
Tel: +30 28310 77336, +30 28310 77337, +30 28310 77379
Fax: +30 28310 77338